De chemie van verslaving is gecentreerd in de hersenen en de manier waarop het bepaalde chemische interacties produceert. Met name dopamine is verantwoordelijk voor het genotsgevoel.
Ons brein is als een chemische fabrikant die verschillende soorten neurotransmitters en hormonen produceert. Enkele van de belangrijkste hebben een direct effect op de hersenen zelf en fungeren als stemmingsmodulatoren, pijnstillers en slaapcyclusregelaars. Gezamenlijk worden de vier belangrijkste neurochemicaliën de ‘gelukshormonen’ genoemd. Deze chemicaliën spelen elk een rol in de chemie van verslaving.
Zoals we in dit artikel uitleggen, kan het proces om echt verslaafd te raken aan iets worden teruggebracht tot hersenchemie. Het gaat er allemaal om hoe de hersenen afhankelijk worden van de genotsprikkel van de chemicaliën die ze produceren of metaboliseren.
Waarom gebeurt verslaving?
Verslaving is een geconditioneerde reactie die in de loop van de tijd optreedt als gevolg van herhaalde en overmatige stimulatie of ‘highs’ als gevolg van een plezierige activiteit of substantie. De behoefte aan regelmatige of constante highs kaapt de normale werking van de plezierbanen van de hersenen.
Bijgevolg ontwikkelen de hersenen een zekere mate van ongevoeligheid of tolerantie, wat betekent dat ze op zoek moeten naar een hogere dosis plezieropwekkende stoffen. Zonder dit plezier kunnen depressie en lethargie de overhand krijgen.
Verslaving is een fysiologisch-psychologische toestand van afhankelijkheid van een chemische stof zoals alcohol of nicotine, een activiteit zoals extreme sporten, of zelfs een persoon. Wanneer iemand ergens verslaafd aan raakt, vindt er een fysieke verandering plaats in de hersenen. Deze verandering verandert effectief de neurologische banen van de hersenen die op zoek zijn naar plezier.
Het begint met een plek diep in de hersenen genaamd de ventraal tegmentaal gebied, of VTA. Deze regio geeft een chemische boodschapper vrij die bekend staat als dopamine wanneer we plezierige activiteiten ondernemen, zoals heerlijk eten, comedyshows kijken of praten met een vriend.
De dopamine wordt ontvangen door een ander gebied in de hersenen, de kern genaamd, die emoties en motivaties regelt. Een golf van dopamine stimuleert de nucleus accumbenswat ons het gevoel van plezier en motivatie geeft om te herhalen wat we hebben gedaan om de afgifte van dopamine te stimuleren.
De hoeveelheid dopamine in de hersenen ligt normaal gesproken tussen 0 en 30 pg/ml (195,8 pmol/L), hoewel het iets kan stijgen als we iets leuks doen. Illegale drugs zoals meth en cocaïne kunnen echter de hoeveelheid dopamine in de hersenen vergroten, waardoor deze met wel tien keer de normale waarde toeneemt.
Wanneer dit gebeurt, ontwikkelen de hersenen een afhankelijkheid van of verslaving aan de specifieke stof die wordt gebruikt om de gewenste highs te ervaren. Hetzelfde mechanisme is van toepassing op niet-drugsgerelateerde verslavingen, zoals gokken, maar dit soort verslavingen duurt langer om zich te ontwikkelen in vergelijking met drugsverslaving.
De wetenschap van verslaving
De wetenschap van verslaving richt zich op de chemische en fysiologische mechanismen van verslaving. Het houdt ook rekening met de genetische en sociaaleconomische factoren die van invloed zijn op de neiging en vatbaarheid van sommige individuen om gemakkelijk verslaafd te raken aan bepaalde stoffen of activiteiten.
Waarom sommige mensen vatbaarder zijn voor verslaving
Verslaving is een medische stoornis die ontstaat vanuit een gewoonte. Wanneer de hersenen een hoge mate van tolerantie voor dopamine ontwikkelen, hebben ze een hogere dosering van de verslavende stof of activiteit nodig om een gevoel van normaliteit of welzijn te behouden. Toch is gewoonte niet de enige factor; genetica speelt ook een rol.
Er zijn aanwijzingen dat verslaving in gezinnen kan voorkomen, wat betekent dat sommige individuen dat kunnen zijn genetisch vatbaar voor verslaving. Geen enkel gen is hier direct verantwoordelijk voor, maar het is eerder de convergentie van verschillende genen die resulteert in een aanleg voor verslaving. Wetenschappers schatten dat genen bijdragen aan 40-60% van het verslavingsrisico.
De sociaaleconomische omstandigheden van een individu zijn een andere cruciale factor. Roken komt bijvoorbeeld veel vaker voor onder jongvolwassenen uit een lagere categorie sociaaleconomische status. De gewoonte om te roken kan leiden tot nicotineverslaving.
Waarom raken mensen verslaafd aan alcohol?
Er zijn verschillende factoren die van invloed zijn op de neiging van sommige mensen om verslaafd te raken aan alcohol. Hetzelfde mechanisme is betrokken als eerder vermeld; het enige verschil is de focus van de verslaving.
Psychologische factoren zijn impulsiviteit, een laag zelfbeeld, trauma en depressie. Er zijn ook verschillende sociaaleconomische en genetische factoren bij betrokken.
Ongeacht de oorzaak, een persoon doorloopt meestal de volgende vijf stadia van de verslavingscyclus:
Waarom raken mensen verslaafd aan drugs?
Als je meer wilt weten over het mechanisme van drugsverslaving en waarom sommige mensen verslaafd raken, kun je onderstaande video bekijken. Het verklaart de hersenchemie die betrokken is bij het proces om ergens verslaafd aan te raken.
Overzicht
Verslaving is een fysiologisch-psychologische stoornis die verband houdt met de chemie van de hersenen. De afhankelijkheid van de hersenen van regelmatige highs zorgt ervoor dat de neurologische paden die op zoek zijn naar genot opnieuw worden bedraad.
Hierdoor hebben de hersenen een hogere dosering van de genotopwekkende stof of activiteit nodig om hetzelfde effect te bereiken. Verschillende factoren zijn betrokken bij het verslavingsproces, waaronder genetica, sociaaleconomische omstandigheden en het psychologische profiel van een individu.
